In mijn hart is die grote dorst de nietigheid te erkennen van alles wat niet God is. Mijn gebed is dus een soort lofprijzing die oprijst uit de kern van Niets en Stilte. Als ik me nog steeds bewust ben van ‘mezelf’, zie ik dat als een obstakel…. Wanneer Hij het wil, kan Hij dan het Niets omvormen tot volledige klaarheid. Wanneer hij dat niet wil, dan lijkt het Niets voor zichzelf een object te zijn en blijft het een obstakel. Dat is mijn gewone manier van bidden en mediteren. Het is niet ‘nadenken over’ iets, maar een direct zoeken naar het Gelaat van de Onzichtbare, dat je niet kunt ontdekken, behalve wanneer je jezelf verliest in Hem die onzichtbaar is.
Thomas Merton, brief aan Abdul Aziz in The Hidden Ground of Love 64
Het cisterciënzer leven is in wezen een gemeenschappelijk beschouwend leven waarin de nederigheid, armoede en liefde tot het gemeenschappelijk leven worden beschouwd als middelen om de ziel in afzondering geschikt te maken voor de eenwording met God in mystieke kennis. Stefanus Harding had de bijna wonderbaarlijke synthese van wet en liefde bereikt, de geschiktheid om de voorschriften van de heilige canones ongeschonden en gaaf te zien in de liefde waardoor zij waren ingegeven en waarin zij worden volbracht.
Zoals een andere cisterciënzer, Adam van Perseigne, het verwoordde: “De wet is de liefde, die bindt en verplicht.” Stefanus heeft in feite een aanpassing van de Regel aan de omstandigheden van de twaalfde eeuw tot stand gebracht, dat het werk is van een religieus genie. In alles vinden wij de vroege cisterciënzers vervuld van de ‘werkelijkheid’ van het monnikenleven. Zij waren onvermoeibaar in het zoeken naar het onvervalste, naar het authentieke. Trouw aan de strenge cisterciënzer observantie is de voorwaarde die de monnik in staat stelt zijn ziel te openen voor de zwijgende, inwendige onderrichting van Christus.
Door de Regel te onderhouden en zijn abt te gehoorzamen zet hij zich aan de voeten van Christus, de enige ware Leraar van het inwendig leven. Want het werkelijke werk van de volmaaktheid in de ziel van de monnik moet gebeuren door de heilige Geest, die alleen spreekt tot de nederige.
Thomas Merton, Het stille leven
De nederigheid van de christelijke geweldloosheid is geduldig en niet berekenend. Het belangrijkste verschil tussen geweldloosheid en geweld is dat het laatste volledig afhankelijk is van de eigen overwegingen. Het eerste hangt helemaal af van God en zijn Woord
Thomas Merton, Faith and Violence p.27