Poëzie, muziek en kunst hebben wel iets gemeen met de contemplatieve ervaring, maar contemplatie gaat verder dan esthetische intuïtie, kunst en poëzie. Ze gaat ook verder dan filosofie en speculatieve theologie. Ze vat deze allemaal samen en overstijgt en vervult ze, maar tegelijkertijd lijkt het wel alsof ze hun plaats inneemt en ze allemaal ontkent. Contemplatie bevindt zich altijd voorbij ons weten, ons eigen zicht, voorbij systemen, verklaringen, verhandelingen en dialoog en voorbij ons eigen zelf.

Thomas Merton, Zaden van contemplatie. blz. 15

Wie zijn geest niet laat ontmoedigen en van zijn stuk laat brengen door droogte en hulpeloosheid, maar God toestaat hem rustig door de wildernis te leiden en geen andere steun of begeleiding verlangt dan het pure geloof en vertrouwen in God alleen, zal naar het Beloofde Land worden gebracht. Hij zal de vrede en vreugde van de vereniging met God smaken. Hij zal, zonder “te zien”, zich op een gewone, troostende, duistere en mysterieuze manier bewust zijn van God, die aanwezig is en handelt in alle gebeurtenissen van zijn leven.

Thomas Merton, Zaden van contemplatie. blz. 165

De enige ware vreugde op aarde vinden we wanneer we ontsnappen aan de gevangenis van ons eigen valse zelf en ons in liefde verenigen met het Leven dat in het wezen van ieder schepsel en in de kern van onze eigen ziel woont en zingt. In zijn liefde bezitten we alle dingen en genieten ervan doordat we Hem erin vinden.

Thomas Merton, Zaden van contemplatie. blz. 29

Wanhoop is het eindpunt van een trots die zo sterk en zo halsstarrig is dat hij nog liever voor de absolute ellende van verdoemenis kiest dan uit Gods handen geluk te aanvaarden en daarmede te erkennen dat Hij groter is dan wij en dat we niet in staat zijn op eigen kracht onze bestemming te bereiken.

Thomas Merton, Zaden van contemplatie. blz. 127